„OPERACJA POLSKA” NKWD 1937–1938

Wielka Sołowiecka. Miejsce, w którym funkcjonował pierwszy łagier sowiecki. Napis na kamieniu brzmi: „Pamięci Polaków więźniów Sołówek. Rodacy”. Fot. Maciej Wyrwa/CPRDiP.

Sandarmoch. Krzyż pamiątkowy na uroczysku Sandarmoch. Napis na pomniku: „W 60. rocznicę Sołowieckim Więźniom – Polakom i kapłanom, którzy znaleźli wieczny odpoczynek na tej ziemi. 27.10.1997. Rodacy”. Fot. Centrum Naukowo-Informacyjne „Memoriał” w Petersburgu.

Krasnyj Bór koło Pietrozawodska. Miejsce, w którym znajdują się masowe groby Polaków rozstrzelanych na uroczysku w latach 1937‒1938. Na zdjęciu symboliczny krzyż. Fot. Maciej Wyrwa/CPRDiP.

Petersburg. Pomnik Polaków na cmentarzu Lewaszowskie Pustkowie. Napis na pomniku: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie. Pamięci Polaków – ofiar masowych represji rozstrzelanych w latach 1937–1938. Rodacy”. Fot. Centrum Naukowo-Informacyjne „Memoriał” w Petersburgu.

Butowo pod Moskwą. Dawny poligon strzelecki NKWD. Miejsce masowych egzekucji przeprowadzanych w latach 1937–1938. Fot. Maciej Wyrwa/CPRDiP

Kuropaty pod Mińskiem, gdzie spoczywają tysiące ofiar stalinowskich represji, w tym Polacy. Fot. Maciej Foks/IPN

Bykownia pod Kijowem. Pomnik upamiętniający pomordowanych przez NKWD w 1937 r. Fot. Piotr Życieński/IPN.

Pomnik upamiętniający pomordowanych przez NKWD w latach 1937-1938. Fot. Håkan Henriksson/Wikimedia Commons

Czelabińsk, Złota Góra. Od XIX w. działały w tym miejscu kopalnie złota. W latach 1936‒1939 sztolnie służyły jako miejsce ukrycia zwłok ofiar operacji NKWD. Fot. Archiwum Elektroniczne Centrum Naukowo-Informacyjnego „Fundacja Jofe” w Petersburgu.

Kołpaszewo, Kołpaszewski Jar. W latach trzydziestych XX w. funkcjonowało w tym miejscu więzienie i siedziba NKWD, gdzie wykonywano masowe egzekucje. Fot. Wirtualne Muzeum Gułagu

Tomsk, Kasztaczna Góra. Miejsce masowych egzekucji przeprowadzanych w latach 1937–1938. Miejscowe władze od lat zezwalają na zasypywanie wąwozu na Kasztacznej Górze odpadami budowlanymi, szczątki kilku tysięcy ofiar Wielkiego Terroru spoczywają więc pod zwałami gruzu i śmieci. Fot. Archiwum Elektroniczne Centrum Naukowo-Informacyjnego „Fundacja Jofe” w Petersburgu.

Irkuck, Piwowaricha. Miejsce pochówku ok. 20 tysięcy ofiar Wielkiego Terroru, rozstrzelanych w latach 1937‒1938. Fot. Archiwum Elektroniczne Centrum Naukowo-Informacyjnego „Fundacja Jofe” w Petersburgu.